Sau một chuỗi năm có thu nhập lớn, các công ty phân bón Đạm Phú Mỹ và Đạm Cà Mau đang đối mặt với nhiều thách thức trong những tháng đầu năm 2023. Lợi nhuận của họ đã giảm đáng kể từ mức hàng nghìn tỉ xuống chỉ còn vài trăm tỉ đồng. Tuy nhiên, với việc giá urê tăng gần đây, triển vọng của ngành phân bón có vẻ sáng sủa hơn.
Gần 290 tỉ đồng của Đạm Phú Mỹ vẫn đang “treo” tại OceanBank. Năm 2022 đã là một năm có lợi nhuận lớn đối với ngành phân bón. Cả hai công ty trong ngành dầu khí là Đạm Phú Mỹ – DPM và Đạm Cà Mau – DCM đều ghi nhận doanh thu và lợi nhuận kỷ lục hàng nghìn tỉ đồng.
Tuy nhiên, trong nửa đầu năm 2023, tình hình đã thay đổi. Báo cáo tài chính hợp nhất của DPM cho thấy cả doanh thu và lợi nhuận đều giảm so với cùng kỳ. Doanh thu thuần của họ trong nửa đầu năm đạt 6.971 tỉ đồng, giảm gần 36%, và lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 367 tỉ đồng, bằng 10% so với cùng kỳ năm trước.
DPM cho biết sự giảm lớn này là do giá bán phân bón và hóa chất đã giảm mạnh. DPM đã đặt kế hoạch doanh thu tổng cộng 17.372 tỉ đồng và lợi nhuận sau thuế 2.250 tỉ đồng trong năm nay. Tuy nhiên, sau nửa chặng đường, DPM chỉ mới hoàn thành được 21% mục tiêu doanh thu và 16% kỳ vọng lợi nhuận.
Đạm Phú Mỹ cũng là một trong những “đại gia” có số tiền mặt dồi dào, với gần 8.000 tỉ đồng gửi ngân hàng thu về lãi suất. Mặc dù lợi nhuận cốt lõi giảm mạnh, trong nửa đầu năm, DPM vẫn có lợi nhuận từ tiền gửi là 244 tỉ đồng, gấp gần 3 lần so với cùng kỳ. Điều này đã giúp “cứu cánh” cho tình hình chung của công ty.
Tuy nhiên, đáng lưu ý là đến ngày 30/6/2023, khoản tiền gửi có kỳ hạn dưới 3 tháng của DPM tại OceanBank vẫn bị hạn chế sử dụng với số dư 284 tỉ đồng. Theo công văn mới nhất từ năm 2020, ngân hàng này cam kết sẽ trả tiền gửi cho khách hàng theo lộ trình được phê duyệt trong đề án tái cơ cấu ngân hàng. Ban tổng giám đốc của DPM đánh giá rằng số tiền này sẽ được thu hồi.
Số tiền trên đang bị “treo” liên quan đến vụ án xảy ra tại OceanBank vài năm trước. Một trong những điểm nổi bật trong vụ án này là việc chi trả lãi ngoài cho các tổ chức và cá nhân, trong đó có một số người quan chức trong ngành dầu khí.
Ngoài ra, DPM còn có khoản tiền hơn 100 tỉ đồng vốn đầu tư và lãi phát sinh chưa được thanh toán, gần 8,5 tỉ đồng phải thu từ Công ty cổ phần Thương mại và Dịch vụ Dầu khí Việt Nam (trước đây là Công ty cổ phần Đầu tư Tài chính Công đoàn Dầu khí Việt Nam). DPM đánh giá khả năng thu hồikhá thấp và đã xếp khoản này vào danh sách nợ xấu.
Công ty cổ phần Phân bón dầu khí Cà Mau (DCM), một công ty phân bón lớn khác thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) với PVN nắm giữ 75,56% vốn, đã có hơn 10.500 tỉ đồng gửi ngân hàng vào cuối tháng 6 năm 2023. Nhờ số tiền này, DCM đã thu về 249 tỉ đồng lãi suất, gấp gần 2,4 lần so với cùng kỳ năm trước.
Báo cáo tài chính năm 2022 của DCM đã đề cập đến số tiền gửi 332 tỉ đồng tại OceanBank – chi nhánh Cà Mau.
Theo công văn số 17 năm 2015 của OceanBank, tuân thủ chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước, OceanBank đã tạm ngừng chi trả số tiền này.
Vào tháng 2 năm 2021, DCM đã gửi công văn đến Ngân hàng Nhà nước và OceanBank để yêu cầu chi trả số tiền gửi có kỳ hạn trên, nhưng cho đến nay vẫn “chưa được giải quyết”. DCM cho biết số tiền gửi này vẫn được áp dụng lãi suất 3,5% mỗi năm và ban tổng giám đốc đánh giá “vẫn có khả năng thu hồi”.
Trong nửa đầu năm nay, doanh thu bán hàng và lợi nhuận sau thuế hợp nhất của DCM lần lượt đạt 6.025 tỉ đồng và 519 tỉ đồng, giảm lần lượt 25% và 79% so với cùng kỳ năm trước.
DCM cho biết, trung bình giá bán sản phẩm urê trong quý 2 giảm 40% so với cùng kỳ năm 2022.
Sau một năm với doanh thu thuần đạt 15.924 tỉ đồng và lợi nhuận sau thuế 4.321 tỉ đồng, Đạm Cà Mau đã đặt mục tiêu khiêm tốn cho năm 2023 với tổng doanh thu 13.458 tỉ đồng và lợi nhuận sau thuế 1.383 tỉ đồng.
Tính đến cuối năm 2022, tổng số lao động của công ty là 1.042 người, với mức thu nhập bình quân là 36,53 triệu đồng/người/tháng.
Cuối năm, triển vọng ngành phân bón đã có sự cải thiện khi giá urê tăng. Trước đó, trong nửa đầu năm, triển vọng của ngành được xem là không tốt do sự biến động kém khả quan trên thị trường.
Các doanh nghiệp trong ngành, bao gồm DPM và DCM, đã trải qua một giai đoạn kinh doanh khó khăn, phản ánh những dự báo không tích cực.
Tuy nhiên, triển vọng của ngành đang thay đổi khi giá hợp đồng tương lai phân urê tăng đột ngột trong tháng 7 và đạt mức giá mới sau một thời gian liên tục giảm.
Thông tin từ các nước xuất khẩu urê lớn cũng đóng góp vào sự tích cực của triển vọng ngành, và đã phản ánh vào giá cổ phiếu của các công ty phân bón tại Việt Nam trong hai tháng qua.
Hiện tại, nhiều nhà phân tích đã thay đổi khuyến nghị về các cổ phiếu trong ngành phân bón dựa trên biến động của thị trường.
