Dư nợ margin đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại trong thị trường chứng khoán. Giao dịch margin mang lại cơ hội tăng lợi nhuận cho nhà đầu tư và là nguồn thu quan trọng cho các công ty chứng khoán. Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Theo báo cáo chiến lược đầu tư tháng 9-2023 của chứng khoán DSC, dư nợ margin trên toàn thị trường ước đạt 150.000 tỉ đồng. Hiện tại, tình trạng dư nợ margin chưa đạt đến mức căng cứng vì các công ty chứng khoán vẫn còn khả năng cho vay nhiều sau các đợt tăng vốn.
Tuy nhiên, chuyên gia của DSC đã lên tiếng bày tỏ lo ngại về tình hình này. Tỉ lệ dư nợ margin/vốn hóa trên sàn HOSE đã vượt qua mức 3,2%, là mức cao nhất trong lịch sử. Điều này đang tạo ra một rủi ro lớn cho thị trường. Đối với các thị trường phát triển, tỉ lệ dư nợ margin/vốn hóa hiếm khi vượt qua 3%, điều này cho thấy mức đòn bẩy cao là một tín hiệu đáng lo ngại.
Chuyên gia của DSC đã cảnh báo rằng nếu có một biến động xấu xảy ra, mức đòn bẩy cao sẽ gây ra một rủi ro lớn cho thị trường chứng khoán. Việc tỉ lệ dư nợ margin/vốn hóa vượt qua mức này không phải là điều ngẫu nhiên và cũng là một dấu hiệu đáng lo ngại trong thị trường.
Các công ty chứng khoán lớn đang cho vay margin ra sao?
Các công ty chứng khoán lớn đang có xu hướng tăng cấp cho vay margin. Theo thống kê từ các công ty chứng khoán đã công bố báo cáo bán niên 2023, hầu hết đều ghi nhận sự gia tăng này.
Trong số đó, chứng khoán VPS được coi là tăng mạnh nhất. Đến ngày 30/6/2023, tổng số tiền cho vay của công ty này là 10.762 tỷ đồng. Trong đó, dư nợ cho vay margin chiếm 10.220 tỷ đồng, tăng 73% so với đầu năm.
Về quy mô, chứng khoán Mirae Asset Việt Nam vẫn đứng đầu thị trường tính đến cuối quý 2, với tổng số tiền cho vay là hơn 15.041 tỷ đồng, tăng 11% so với đầu năm. Trong đó, hợp đồng giao dịch ký quỹ chiếm 13.502 tỷ đồng, tăng gần 7%.
Tiếp theo là chứng khoán SSI, với hoạt động cho vay ký quỹ là 13.104 tỷ đồng, tăng 20%. Chứng khoán Kỹ Thương (Techcom Securities) cũng đã vượt qua mốc 10.000 tỷ đồng trong số tiền cho vay tính đến ngày 30/6/2023, trong đó dư nợ cho vay margin chiếm 9.809 tỷ đồng, tăng 17%.
Chứng khoán VNDirect xếp ở vị trí thứ tư với hoạt động cho vay ký quỹ là 8.993 tỷ đồng, tăng gần 3%. Tại chứng khoán KIS Việt Nam, số tiền cho vay đạt 6.203 tỷ đồng, tăng 30%.
Tuy nhiên, dư nợ cho vay margin của Vietcap tính đến cuối tháng 6 chỉ tăng nhẹ 2% so với cuối năm trước. Trong báo cáo mới nhất, VNDirect cũng dự báo tổng số tiền cho vay ký quỹ của toàn thị trường có thể đạt từ 155.000 đến 180.000 tỷ đồng trong 6 tháng cuối năm, tăng từ 10% đến 30% so với mức 140.000 tỷ đồng vào cuối quý 2-2023.
Với tổng vốn chủ sở hữu của 30 công ty đạt 183.000 tỷ đồng vào cuối quý 2-2023, tỉ lệ cho vay margin/vốn chủ sở hữu toàn ngành dự kiến sẽ dao động từ 0,85 đến 1,0 lần. Theo chuyên gia của VNDirect, vẫn còn rất nhiều tiềm năng tăng trưởng trong hoạt động cho vay ký quỹ vì ngưỡng quy định là 2 lần.
Trong khi đó, lãnh đạo một công ty chứng khoán đã chia sẻ rằng việc sử dụng đòn bẩy tài chính luôn đi kèm với rủi ro. Do đó, nhà đầu tư nên chỉ sử dụng margin ở mức cho phép, không vượt quá 50%.
Đồng thời, họ cũng khuyên nhà đầu tư nên cân nhắc việc sử dụng margin bằng cách tiến hành giải ngân từ từ trong những phiên thị trường đã điều chỉnh và có dấu hiệu tạo đáy.
