Đầu tư trái phiếu là một trong hình thức đầu tư chứng khoán phổ biến trên thế giới.
Tuy nhiên tại VN nhiều nhà đầu tư chưa quen với hình thức đầu tư này.
Đầu tư trái phiếu là gì và có những lưu ý quan trọng nào về đầu tư trái phiếu. Trong bài viết này, Money Studio sẽ cung cấp kiến thức này giúp bạn nhé!
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận nghĩa vụ nợ của DN hoặc chính phủ với chủ thể nắm giữ.
Tại khoản 3 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019: Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.

Chứng khoán là sản phẩm tài chính xác nhận quyền sở hữu hợp pháp đối với tài sản hoặc phần vốn của công ty hay tổ chức phát hành.
Tổ chức phát hành ở đây có thể là doanh nghiệp, kho bạc nhà nước, chính quyền,…
Đặc điểm của trái phiếu
Dưới đây là những đặc điểm phổ biến của trái phiếu:
- Thu nhập trái phiếu chính là tiền lãi theo thời gian. Được xem là nguồn thu cố định không phụ thuộc vào tình hình hoạt động của tổ chức phát hành trái phiếu.
- Trái phiếu là một loại chứng khoán nợ. Khi tổ chức phát hành trái phiếu bị giải thể hoặc phá sản, thì phải có nghĩa vụ thanh toán cho người nắm giữ trái phiếu trước, sau đó mới phân chia phần còn lại cho các cổ đông trong công ty.
- Nhà đầu tư sở hữu trái phiếu không phải chịu bất cứ trách nhiệm nào về việc sử dụng vốn vay của DN. Doanh nghiệp có nghĩa vụ thanh toán đầy đủ theo hợp đồng vay.
Phân loại trái phiếu

Dựa theo nhiều cách sẽ tiến hành phân loại trái phiếu khác nhau, từ đó nhà đầu tư có thể nắm rõ hình thức của từng loại. Chi tiết phân loại trái phiếu sẽ được trình bày dưới đây:
Dựa theo người phát hành
- Trái phiếu Chính phủ là loại trái phiếu Bộ tài chính sẽ phát hành để huy động tiền từ công chúng. Là loại ít rủi ro nhất trên thị trường vì được phát hành bởi Chính phủ.
- Trái phiếu doanh nghiệp (Công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn) là loại trái phiếu phát hành để huy động nguồn vốn từ thị trường tập trung.
- Trái phiếu ngân hàng và các tổ chức tài chính là loại trái phiếu phát hành nhằm tăng vốn phục vụ cho hoạt động của các tổ chức này.
Dựa theo hình thức trái phiếu
- Trái phiếu vô danh là loại không có tên của người sở hữu. Người nắm giữ sẽ hưởng mọi quyền lợi như một người sở hữu trái phiếu thông thường. Việc giao dịch dễ dàng không nhiều quy định.
- Trái phiếu ghi danh là loại có ghi tên của người mua và có lưu trữ trong sổ sách của công ty phát hành.
Dựa theo tính chất trái phiếu
- Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu là loại khi nhà đầu tư mua sẽ được phát hành thêm một phiếu đi kèm. Phiếu này cho phép quyền mua cổ phiếu với một lượng nhất định.
- Trái phiếu có thể mua lại là loại cho phép tổ chức phát hành được quyền mua lại một hoặc toàn bộ số trái phiếu khi chưa đến ngày hết hạn.
- Trái phiếu chuyển đổi là loại được phát hành do công ty cổ phần, cho phép người sở hữu trái phiếu chuyển sang cổ phiếu của công ty. Và việc chuyển đổi sẽ được thực hiện theo quy định trước khi mua trái phiếu.
Còn một số cách phân loại khác như phân loại theo lợi tức, mức độ đảm bảo thanh toán:
- Theo lợi tức trái phiếu: Trái phiếu có lãi suất cố định, trái phiếu có lãi suất biến đổi, trái phiếu có lãi suất bằng không.
- Theo mức độ đảm bảo thanh toán: Trái phiếu đảm bảo và không đảm bảo.
Phân biệt cổ phiếu và trái phiếu
Trên thị trường hiện nay rất phổ biến hai hình thức đầu tư cổ phiếu và trái phiếu.
Nhưng khá nhiều người vẫn còn chưa phân biệt rõ ràng giữa hai hình thức này. Để rõ hơn bạn xem bảng so sánh dưới đây nhé!
Đặc điểm | Trái phiếu | Cổ phiếu |
Chủ thể phát hành | Doanh nghiệp, Ngân hàng, Chính phủ. | Công ty cổ phần |
Quyền lợi chủ sở hữu | – Được trả lãi suất cố định vào thời gian xác định.- Không có quyền tham gia vào hoạt động của tổ chức phát hành. | – Sẽ trở thành cổ đông và có những quyền lợi tùy thuộc vào loại cổ phần nắm giữ.- Được chia lợi nhuận phụ thuộc vào kết quả kinh doanh DN.- Có quyền tham gia vào hoạt động của công ty tùy vào tỷ lệ sở hữu. |
Thời gian sở hữu | Thời hạn nhất định và được ghi trong trái phiếu. | Không có thời gian cụ thể. |
Ưu tiên thanh toán nếu công ty bị giải thể, phá sản | Trái phiếu được ưu tiên thanh toán trước cổ phiếu. | Phần vốn được góp của cổ đông thanh toán sau cùng khi đã thanh toán hết các nghĩa vụ khác. |
Cách để mua và bán trái phiếu?

Để có thể giao dịch trái phiếu, cần tạo một tài khoản giao dịch chứng khoán.
NĐT có thể đăng ký trực tiếp tại sàn giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh hoặc Hà Nội. Ngoài ra các công ty chứng khoán cũng hỗ trợ mở tài khoản chứng khoán để giao dịch.
Khi có tài khoản có thể bắt đầu tìm danh mục trái phiếu và lựa chọn loại mình muốn.
Với các giao dịch chuyển nhượng có thể thực hiện giữa các nhà đầu tư với nhau thông qua thỏa thuận. Có thể bán lại cho tổ chức phát hành hoặc cho các công ty tài chính và ngân hàng.
Rủi ro cần lưu ý khi đầu tư trái phiếu
Rủi ro lãi suất
Lãi suất và giá trái phiếu có mối quan hệ ngược chiều.
Khi lãi suất giảm, NĐT sẽ cố gắng khóa lợi suất cao nhất trong thời gian lâu nhất. Họ sẽ thu lãi từ trái phiếu trả lãi suất cao hơn so với thị trường lúc này.
Sự tăng nhu cầu sẽ dẫn đến việc tăng giá trái phiếu. Và ngược lại.
Rủi ro lạm phát
Tình trạng lạm phát tại thị trường Việt Nam những năm gần đây ngày càng tăng.
Điều này ảnh hưởng đến sự gia tăng của lãi suất, làm giảm sức mua trái phiếu và khiến trái phiếu thu về lợi suất âm.
Rủi ro thanh khoản
Trong một số trường hợp, NĐT có thể không bán được trái phiếu đang sở hữu một cách nhanh chóng do thị trường của trái phiếu đó quá nhỏ dẫn đến giá cả bị biến động mạnh.
Điều này tác động trực tiếp đến lợi nhuận của chủ sở hữu.
Có nên đầu tư vào trái phiếu không?

Có nên đầu tư trái phiếu không đang là một câu hỏi khiếu nhiều nhà đầu tư trăn trở.
Thực tế trái phiếu là một kênh đầu tư an toàn đặc biệt đối với người muốn nhận được khoản thu nhập cố định và lâu dài.
Trái phiếu là sản phẩm ít rủi ro hơn so với những loại chứng khoán khác, bởi lợi tức chủ sở hữu không bị ảnh hưởng bởi kết quả kinh doanh DN.
Trái phiếu còn là cách để phân tán rủi ro, đa dạng danh mục đầu tư. Việc sở hữu trái phiếu không quá khó khăn. Nếu doanh nghiệp bị phá sản, người nắm giữ trái phiếu vẫn có lợi khi bắt buộc phải chi trả nợ cho người sở hữu trái phiếu trước cả cổ đông.
—
Bài viết trên là toàn bộ thông tin về trái phiếu, phân loại và những lưu ý khi đầu tư trái phiếu trên thị trường.
Hy vọng Money Studio đã giúp bạn hiểu trái phiếu là gì có được lựa chọn đầu tư hiệu quả nhất. Nếu có thắc mắc nào khác bạn để lại dưới phần bình luận nhé.
Đọc thêm bài viết:
Phiên giao dịch chứng khoán? Quy định thời gian giao dịch
Cách mở tài khoản chứng khoán? Và lưu ý khi mở tài khoản
So sánh phí giao dịch chứng khoán các công ty 2023
Thị trường chứng khoán là gì? Đặc điểm và phân loại
Cách mua cổ phiếu: Bước đi chập chững cho người mới đầu tư
Quỹ mở là gì? Giải thích chi tiết cho người mới đầu tư
Quỹ đầu tư là gì? Những điều cần biết trước khi bạn đầu tư
Phát hành cổ phiếu là gì? Điều kiện nào để phát hành cổ phiếu?
Hướng dẫn cách rút tiền từ tài khoản chứng khoán
Hướng dẫn mở tài khoản chứng khoán TCBS và VPS 2023
Trả cổ tức bằng cổ phiếu? Và cổ phiếu hay tiền mặt sẽ có lợi hơn?
Cách thực hiện quyền mua và chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu?
Cổ phiếu thưởng là gì? Đặc điểm và ý nghĩa của cổ phiếu thưởng
Trả cổ tức bằng tiền mặt là gì? Hướng dẫn cho người mới
Ký quỹ là gì? Quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia ký quỹ
Chỉ số RSI là gì? Cách sử dụng RSI trong chứng khoán 2023
Các chỉ báo chứng khoán cơ bản cho nhà đầu tư mới 2023
Đầu tư tài chính là gì? TOP hình thức đầu tư hiệu quả 2023